KARBAPENEM DİRENÇLİ Pseudomonas aeruginosa İZOLATLARININ DİRENÇ VE VİRÜLANS GENLERİNİN TARANMASI VE PFGE İLE MOLEKÜLER EPİDEMİYOLOJİSİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAMİYET BÜŞRA GÜNDOĞDU

Danışman: Osman Birol Özgümüş

Özet:

Giriş ve Amaç: Pseudomonas aeruginosa (P. aeruginosa) özellikle yoğun bakım hastalarında ciddi enfeksiyona neden olabilen Gram negatif nonfermentatif fırsatçı patojendir. Son yıllarda çoklu ilaç dirençli P. aeruginosa suşlarının artması tedaviyi zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvuran hastaların klinik örneklerinden izole edilen karbapenem dirençli P. aeruginosa izolatlarında antibiyotik duyarlılıkları, direnç genleri, virülans genleri ve izolatlar arasındaki klonal ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: VITEK-2 otomatize sistemi ile tanımlanan karbapenem dirençli 58 adet P. aeruginosa izolatı ile çalışmaya dahil edildi. Antibiyotik direnç genleri ve virülans genleri PCR ile tarandı. Suşlar arasında klonal benzerliğin tespit edilmesi için PFGE yöntemi kullanıldı. Demografik veriler, antibiyotik direnci ve tespit edilen genler arası ilişkiyi araştırmak için Pearson’s Ki-kare ve Fisher’s uygunluk testleri kullanıldı.

Bulgular: İzolatların antibiyotik duyarlılıkları aşağıdaki gibi bulundu: amikasin %41.8, gentamisin %67.2, tobramisin %48.2, seftazidim %81.03, sefepim %81.03, siprofloksasin % 67.2, levofloksasin %75.8, piperasilin-tazobaktam %91.38. Direnç genlerinden üç izolatta blaVIM, 28 izolatta mexY tespit edildi. Virülans gemlerinden exoY %65.5, exoT %56.8, algD %44.8, exoA %15.5 şeklinde bulundu. Quorum sensing genleri bulunmadı. İstatistiksel olarak exoT ile TZP arasında (p=0.012) ve exoY yokluğu ile GEN direnci arasında (p=0.037) anlamlı ilişki tespit edildi. PFGE’de baskın salgın izolatı saptanmadı. Kırk bir farklı genotip tespit edilmiş olup izolatlar 12 farklı küme içerisinde toplandı. Kümeleşme oranı ise %47 olarak tespit edildi.

Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada izolatlarda yüksek düzeyde antibiyotik direncine rastlandı. Kulak akıntı kültürü izolatlarının yüksek dirençli olması dikkat çekti. Direnç geni oranı ülkemizdeki çalışmalarla uyumlu olup diğer ülkelere göre düşük oranda görüldü. Bu çalışmada bulunan virülans genlerinin ülkemiz ve dünya geneli sonuçlara göre düşük oranda olduğu görüldü. PFGE analizi sonucuna göre izolatların çoğunun ilişkisiz olduğu görüldü. Karbapenem dirençli bakterilerin hastalar ve klinikler arası bulaşını kontrol etmek, enfeksiyonların kaynağını tespit etmek ve önleyici stratejiler geliştirmek için moleküler epidemiyolojik çalışmaların ulusal ve uluslararası sahalarda arttırılması gerekir.