EMEVİ DEVLETİNİN IRAK GENEL VALİSİ YEZİD B. MÜHELLEB

ARSLAN İ.

EKEV AKADEMİ DERGİSİ, cilt.52, sa.52, ss.179-198, 2012 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 52 Sayı: 52
  • Basım Tarihi: 2012
  • Dergi Adı: EKEV AKADEMİ DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.179-198
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

53/673 tarihinde Basra’da doğan Yezîd b. Mühelleb b. Ebî Sufra el-Ezdî, çocukluk ve
gençlik yıllarını babasının yanında geçirerek ilk askerî ve idarî tecrübelerini kazanma
fırsatı buldu. Başarılarından dolayı 82/701 tarihinde babasının vefatından sonra onun
teklifi üzerine halife Abdülmelik b. Mervan tarafından Horasan valiliğine tayin edildi.
Fakat bu göreve gelmesini istemeyen Irak genel valisi Haccâc b. Yusuf’un çabalarıyla
valilikten azledildi. Velid b. Abdilmelik döneminde dört yıl süren hapis hayatından sonra
kaçarak veliahd Süleyman b. Abdilmelik’in himayesine giren Yezîd, Süleyman’ın halifeliği
döneminde yeniden vali olunca kabilelerarası denge politikasının terk edilmesinde
ve asabiyet ruhunun canlandırılmasında önemli etkiye sahip oldu. Ömer b. Abdilaziz’in
hilâfeti zamanında iki yıl hapis yattıktan sonra, halifenin rahatsızlığında veya vefatından
sonra kaçarak Yezîd b. Abdilmelik döneminde isyan eden Yezîd’in bu hareketi, yönetim
tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı.
Anahtar Kelimeler: Emevî Devleti, Yezîd b. Mühelleb, Vali, Asabiyet, İsyan.

Born in 53/673 in Basra, Yezid b. Muhelleb b. Ebi Sufra el-Ezdi found the opportunity
of acquiring his first military and administrative experiences by spending his childhood
and adolescence near his father. As a result of his achievements he was appointed as the
governor of Horasan after the death of his father in 82/701 considering the proposal of
his father with the approval of the Caliph Abdulmelik b. Mervan, but he was deposed
from governorship by the efforts of governor general of Iraq Haccac b. Yusuf, who
did not want his appointment to this position. After four years of prison life during the
era of Velid b. Abdilmelik, Yezid escaped and entered under crown prince Suleyman b.
Abdilmelik’s protection, and had significant influence on the abandonment of the balance
politics among the tribes and rejuvenating the spirit of racism when he became governor
again during Suleyman’s caliphate. After staying in prison for two years during Omer b.
Abdilaziz’s illness or after his death, he escaped and revolted during the period of Yezid
b. Abdilmelik. His rebellion was suppressed bloodily by the government.
Keywords: Umayyad State, Yezid b. Muhelleb, Governor, Racism, Rebellion