Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu-3, Afyon, Türkiye, 17 - 19 Mayıs 2017, ss.95-96
GiriG Öğretim stratejisi, bir dersin hedeflerine ulaGmak amacıyla ilgili konunun seçimini, konunun kendi içerisinde analizi ve sentezlenmesi ile konunun öğretiminde psikolojik temele göre hangi öğrenme modelinin uygulanacağının belirlenmesini kapsar (Büyükkaragöz ve Çivi, 1999) ve ?Nasıl öğretebiliriz?? sorusuna yanıt aramak için gerekli tekniklerin seçilmesine yardımcı olur. Ayrıca stratejiler, öğretim hedeflerine ulaGılmasını kolaylaGtırmada kullanılır. Öğretim stratejileri genelde öğretim yolları olup, çeGitli öğretim yöntemlerini kapsarlar. Gerek öğretim stratejileri gerekse bunlara dayalı olarak geliGtirilen öğretim yöntemleri sınıfta etkili ve verimli bir öğretimin gerçekleGtirilmesi, dolayısıyla öğrencilerde anlamlı ve kalıcı öğrenmelerin oluGturulması bakımından önemli bir iGleve sahiptir. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2002), öğretmenin temel görevinin öğrenmeye rehberlik etmek ve öğrenmeyi kolaylaGtırmak ve eleGtirel düGünme, problem çözme ve performans becerilerine ait geliGmelerini özendirmek için çeGitli öğretim stratejileri uygulamak olduğunu ifade etmiGtir. Bu öğretim sürecini tasarlayacak ve uygulayacak öğretmen adaylarının da öğretim stratejileri ile ilgili yeterliklere ulaGması beklenmektedir. Bu sayede mesleki yaGantılarında öğrencilerini öğretim hedeflerine ulaGtırabilecek uygun öğretim stratejilerini seçebilecekler ve bu stratejileri uygulayabilecekleri düGünülmektedir. Bu bağlamda çalıGmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının üslü ifadelerin öğretimindeki öğretim strateji tercihlerini belirlemektir. Bu çalıGmada üslü ifadelerin seçilmesinin altında yatan neden üslü sayılara yönelik literatürde çok az çalıGma bulunması ve üslü sayıların farklı disiplinlerde ve ortaokul ile sonraki öğretim kademelerinde çok sık karGılaGılan bir kavram olmasıdır. Yöntem Bu çalıGma 2016-2017 eğitim öğretim yılı güz döneminde Rize ilinde yürütülmüGtür. ÇalıGmanın örneklemini, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Glköğretim Matematik Öğretmenliği programında öğrenim gören 60 adet öğretmen adayı oluGturmaktadır. Öğretmen adaylarından 20 tanesi 2. Sınıf, 23 tanesi 3. Sınıf ve 17 tanesi 4. Sınıfta öğrenim görmektedir. 1. Sınıfta okuyan öğretmen adaylarının örnekleme dahil edilmemesinin nedeni ilköğretim matematik öğretmenliği öğretim programının ilk yılında öğretim stratejileri konusunu kapsayan bir dersin bulunmamasıdır. Örneklem seçiminde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıG ve gönüllülük esası göz önünde bulundurulmuGtur. ÇalıGmanın veri toplama aracı olarak, araGtırmacılar tarafından geliGtirilen 4 soruluk görüGme formu kullanılmıGtır. Bu görüGme formundaki ilk soru, üslü ifadeler konusunda öğretmen adaylarının seçmeyi tercih edecekleri öğretim stratejisi ve bu seçimin nedenlerini ortaya çıkarmaya yöneliktir. Gkinci soruda öğretmen adaylarına üslü sayılarda toplama ile ilgili verilen bir örnek sorunun çözümünde hangi öğretim stratejisini nasıl kullanacakları sorulmaktadır. Üslü ifadelerde genellikle toplama iGlemlerinde sıklıkla kavram yanılgısına rastlandığından dolayı bu kazanımın öğretiminde kullanılacak stratejinin seçilmesi önem arz etmektedir. Bu bağlamda bu soru, öğretmen adayları tarafından uygun stratejinin belirlenebilme veya seçilen stratejinin doğru kullanımı gibi durumları ortaya çıkarmaya yöneliktir. Üçüncü soruda tercih edilen stratejilerin avantaj ve dezavantajlarını belirleyebilme durumlarını ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Son soruda ise farklı öğretim stratejilerinin öğretmen adaylarınca seçilme durumlarına yönelik oluGturulmuGtur. Yürütülen çalıGmada nitel yaklaGımın özel durum çalıGması kullanılmıGtır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıGtır. Analiz sonuçları doğrultusunda, öğrencilerin sahip olduğu tercihler 96 ve nedenleri sınıflandırılmıG ve bu sınıflandırma, frekans ve yüzde oranı değerleri olarak tabloya dönüGtürülmüGtür. Bulgular Elde edilen bulgulara göre ilköğretim matematik öğretmen adaylarının %60‘ı sunuG yoluyla öğretim stratejisini, %36,7‘lik kısmı buluG yoluyla öğretim stratejisini ve kalan %3,3‘lük kısım ise araGtırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisini tercih edeceklerini ifade etmiGlerdir. Sınıf düzeyinde tercihlere bakıldığında ise 2. Sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının %65‘i, 3. Sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının %52,2‘si, 4. Sınıf öğrencilerinin ise %58,8‘i sunuG yoluyla öğretim stratejisini tercih edeceklerini belirtmiGlerdir. Bu bulgulardan da görüleceği üzere öğretmen adayları tarafından en çok tercih edilen öğretim stratejisinin sunuG yoluyla olduğu görülmektedir. Bu durumun altında yatan sebeplere bakıldığında öğretmen adaylarının buluG ve araGtırma-incele stratejileriyle ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları yönünde görüGleri mevcuttur. Diğer yandan bu stratejileri kullanmanın çok zaman alabileceğini dolayısıyla kullanıGlı olmayacağını öğretmen adayları belirtmiGtir. BuluG yolunu tercih eden öğretmen adaylarının sınıf düzeyindeki yüzdeleri sırasıyla %30 (2. Sınıf), %43,5 (3. Sınıf) ve %41,2 (4. Sınıf)‘dir. Bu stratejiyi tercih eden öğretmen adaylarının gerekçeleri arasında öğrencilerin bilgileri kendi çabalarıyla elde etmelerinden dolayı kalıcılığının daha fazla olması bulunmaktadır. Son olarak inceleme-araGtırma yoluyla öğretim stratejisinin tercih edilme oranları sınıf düzeyine göre sırasıyla %5 (2. Sınıf), %4,5 (3. Sınıf) olup 4. Sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarından hiçbirisi bu stratejiyi tercih etmemiGtir. Bu stratejinin tercih edilme nedeni ise öğrenciyi araGtırmaya teGvik edeceği düGüncesidir. TartıGma ve Sonuç ÇalıGmanın sonucunda öğretmen adaylarının sunuG yoluyla öğretim stratejisini derslerde tercih edecekleri düGüncesinin ağır bastığı görülmektedir. Buna paralel bir sonucun Eroğlu ve TanıGlı (2015)‘nın öğretmenler ile yürüttükleri çalıGmada ortaya çıktığı görülmektedir. Öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaGımdan uzak olan strateji önerilerini, dershanelerin, öğrenci velilerinin, kendi sınav odaklı öğrencilik yaGantılarının ve kendilerinin yetiGtiği eğitim sisteminin etkilediği söylenebilir. Diğer yandan az sayıda da olsa bazı öğretmen adaylarının öğretim stratejilerinin avantaj ve dezavantajlarını belirlemede çeGitli yanılgılara düGtükleri tespit edilmiGtir. Bu durumun öğretmen adaylarının henüz bu süreci teorik düzeyde deneyimlemelerinden kaynaklandığı düGünülmektedir. Bu sonuçlar bağlamında bazı önerilerde bulunulmuGtur.