SCAMPER Tekniğinin Yaratıcı Yazma ve Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Etkisi


Creative Commons License

Baki Y.

Ana Dili Eğitimi Dergisi, cilt.11, sa.4, ss.911-935, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.16916/aded.1322176
  • Dergi Adı: Ana Dili Eğitimi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.911-935
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırmada SCAMPER tekniğinin yaratıcı yazma ve yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Karma yöntemle gerçekleştirilen araştırma iç içe geçmiş karma desenle gerçekleştirilen araştırmanın nicel kısmında ön-test son-test kontrol grupsuz deneysel desen, nitel kısmında ise durum çalışması deseni kullanılmıştır. Bu desenle gerçekleştirilen araştırmada deneysel işlemdeki denekler, amaçlı örnekleme yoluyla nitel araştırma kısmındaki katılımcılar ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Türkiye’nin kuzeyindeki bir üniversitenin Türkçe Öğretmenliği Lisans Programında öğrenim gören 39 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmadaki verilerin toplanmasında Yaratıcı Yazma Rubriği, Yaratıcı Düşünme Becerileri Değerlendirme Rubriği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada deneysel işlemin etkisini incelemek amacıyla elde edilen verilerin analizinde bağımlı gruplar için T-testi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen veriler ise betimsel analiz kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre SCAMPER tekniği Türkçe öğretmeni adaylarının yaratıcı yazma becerilerini ve ölçeğin alt boyutları olan fikirlerin orijinalliği, düşüncelerin akıcılığı, düşüncelerin esnekliği, kelime zenginliği, cümle yapısı, organizasyon yazı tarzı, dilbilgisi boyutlarında son test puanları lehine manidar düzeyde farklılık olduğu belirlenmiştir. SCAMPER tekniğinin yaratıcı düşünme becerilerini ve ölçeğin alt boyutları olan kelime akıcılığı, çağrışım akıcılığı, anlatım yaratıcılığı, fikir akıcılığı, uyum esnekliği, yeniden tanımlama, kendiliğinden esneklik, orijinallik boyutunda son test puanları lehine manidar düzeyde farklılık olduğu tespit edilmiştir. SCAMPER tekniğine ilişkin görüşler incelendiğinde ise en çok birleştirme basamağında zorlandıkları, bu tekniğin hayal güçlerinin gelişimi, orijinal fikir oluşturma, yaratıcı dil becerilerinin gelişimine yüksek düzeyde etki ettiği yönünde görüş belirtmişlerdir. Bu sonuçlar doğrultusunda yaratıcı düşünme becerilerini geliştiren SCAMPER tekniğinden yaratıcı yazma derslerinde yararlanılması gerektiği önerilmektedir.
The aim of this study was to examine the impact of the SCAMPER technique on creative writing and thinking skills. In the research carried out with a mixed method and an intertwined mixed design, a pre-test post-test experimental design without a control group was used in the quantitative part, and a case study design was used in the qualitative part. Participants who were selected through purposive sampling for the experimental group and convenience sampling for the qualitative part of the research consisted of 39 pre-service teachers at a Turkish Language Teaching Department of a university in northern part of Türkiye. Data was collected using the Creative Writing Rubric, the Creative Thinking Skills Assessment Rubric, and a semi-structured interview form. In order to examine the effect of the experimental procedure in the research, T-test for dependent groups was used to analyze the data obtained. The data obtained from semi-structured interviews were evaluated using descriptive analysis. The findings revealed a significant positive impact of the SCAMPER technique on post-test scores, including participants’ creative writing skills as well as originality, fluency and flexibility, vocabulary richness, sentence structure, organizational writing style, and grammar among the sub-dimensions of the scale. Significant positive differences were also observed in the post-test scores of creative thinking skills and sub-dimensions such as word fluency, connotation fluency, expression creativity, idea fluency, adaptation flexibility, redefinition, spontaneous flexibility, and originality. Participants found the combination step the most challenging but acknowledged its impact on improving imagination, generating original ideas, and enchancing creative language skills. Based on these results, incorporating the SCAMPER technique into creative writing lessons is recommended to enhance creative thinking skills.