Panislamizm Değil Neoklasik Realizm: İktidarının İlk Yıllarında II. Abdülhamid’in Britanya Politikası


Creative Commons License

Sancak İ.

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.14, sa.2, ss.632-646, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 14 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.632-646
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Türk tarihinin en tartışmalı dönemlerinden biri olan II. Abdülhamid dönemi ele alınmıştır. Ancak dönemin tamamı çalışmanın konusu değildir. Çalışma, süre olarak II. Abdülhamid iktidarının ilk yılları ve alan olarak Britanya politikası ile sınırlandırılmıştır. Söz konusu dönem birçok kaynakta İslam birliği politikası ile açıklanmaya çalışılmışsa da bu çalışmanın tezi, söz konusu dönemin dış politikası için açıklayıcı kavramın Panislamizm değil neoklasik realizm olduğudur. Bir sistem teorisi değil, bir dış politika teorisi olması dönemin dış politikasını anlamak için neoklasik realizmi oldukça uygun bir teori haline getirmiştir. Dönemin büyük güçlerinden biri olan Britanya ile geçmişteki ihtişamını kaybetmiş ve artık bölgesel bir güç konumunda olan Osmanlı Devleti arasındaki dört temel temas noktası -Balkanlar, Kıbrıs, Ermeni meselesi, Mısır- üzerinden değerlendirilerek, uygulanan dış politikanın sistemik etkilerin, başta lider imajı olmak üzere ara değişkenlerle dönüştürülmesi sonucu ortaya konulduğu sonucuna varılmıştır.