Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (USOS), Rize, Türkiye, 24 - 26 Mayıs 2012, ss.1-8
Bireylerin fen kavramları hakkındaki anlamalarının belirlenmesi, sonrasında nasıl bir öğretim gerçekleştirilmesi gerektiği noktasında araştırmacılara fi kir vermesi açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle mümkün olduğu kadar çok fen kavramı hakkında bireylerin sahip olduğu kavramalar ve anlamalar ortaya çıkarılmalıdır. Ozmos kavramı biyoloji ve kimya derslerinde öğretilen disiplinler arası bir kavram olması ve pek çok sürecin öğrenilmesinde anahtar rol oynaması nedeniyle bu çalışmanın araştırma konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada, sınıf öğretmeni adaylarının ozmos kavramı hakkındaki anlamalarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada, mevcut durumun olduğu gibi betimlenmesi amaçlandığı ve araştırmaya konu olan kişilerin bulundukları koşul ve sundukları bilgiler değiştirilmeden verildiği için bir tarama çalışmasıdır.
Çalışmanın örneklemini R.Ü Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği 2. Sınıfta öğrenim gören toplam 80 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu öğretmen adaylarından 22’si erkek, 58’i bayandır. Öğretmen adaylarının ozmos kavramı ile ilgili anlamalarını belirlemek amacıyla açık uçlu iki sorunun yer aldığı bir kavram testi kullanılmıştır. Testte yer alan açık uçlu sorular, öğrencilerin daha önceki bilgilerini kullanarak var olan yeni durum hakkındaki çözümlerini ve çözümlere ilişkin gerekçelerini ortaya koyabilecekleri kapsamlı bir problem durumunu içermektedir. Elde edilen veriler nitel veri analizi tekniklerinden içerik analizi metodu ile analiz edilmiştir. İçerik analizi sonucu elde edilen kategorilere göre öğrencilerin vermiş oldukları cevaplar “doğru”, “yanlış” ve “belirtilmemiş” şeklinde kodlanırken, cevaplara ilişkin yapmış oldukları açıklamalar ise “doğru açıklama”, “kısmen doğru açıklama”, alternatif kavrama içeren açıklama” ve “belirtilmemiş açıklama” şeklinde kodlanmıştır.
Bu aşamadan sonra kategorilere ilişkin frekanslar hesaplanarak tablo şeklinde sunulmuştur. Öğretmen adaylarının vermiş oldukları cevaplardan doğrudan alıntılar yapılarak okuyucunun görüşüne sunulmuştur. Verilerin analiz edilmesiyle, kategoriler arasında yer alan “belirtilmemiş - doğru açıklama” içeren ve “belirtilmemiş - alternatif kavram içeren açıklama ”ya ilişkin cevap oluşmazken; geri kalan on kategoriye ilişkin farklı frekanslar oluşmuştur. Bu kategorilerden en fazla frekans cevabın “doğru - alternatif kavrama içeren açıklama” olan koda ait olduğu, en az frekansın ise cevabın “yanlış – açıklama belirtilmemiş” koda ait olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerden yalnızca yedi tanesi hem doğru cevabı hem de doğru açıklamayı sunabilirken, beş tanesi ise “yanlış” ancak “doğru açıklama” sunmuştur. Sonuç olarak; yapılan bu çalışmada daha önce yapılmış çalışmalara paralel olarak sınıf öğretmen adaylarının ozmos kavramı hakkında anlamalarının yetersiz olduğu ve ozmos kavramı ile ilgili alternatif anlamalara sahip oldukları belirlenmiştir.