Yeni Zelanda

---

Atıf İçin Kopyala

Bektaş M.

Bölgesel Kalkınma Ajansları: Seçilmiş Dünya Örnekleri, Mehmet Akif Özer,İlker Karakoyunlu,Seçil Özden Türk, Editör, Yetkin Yayınları, Ankara, ss.639-664, 2024

• Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
• Basım Tarihi: 2024
• Yayınevi: Yetkin Yayınları
• Basıldığı Şehir: Ankara
• Sayfa Sayıları: ss.639-664
• Editörler: Mehmet Akif Özer,İlker Karakoyunlu,Seçil Özden Türk, Editör
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Batı ve Avrupa merkezli bir perspektifle bakıldığında dünyanın en uzak coğrafyaları arasında yer alan Yeni Zelanda, uzak olmasının yanında bir ada(lar) ülkesi olması nedeniyle de oldukça izole bir nitelik taşımaktadır.[i] Bu ifade, yalnızca günümüz için değil, asırlar öncesi için de geçerlidir. Yeni Zelanda’nın yerli halkı, yani en eski yerleşimcileri olarak kabul edilen Māorilerin adaya gelişlerinin, 1250-1300’lü yıllar arasına tarihlendirilmesi[ii] de bu durumu desteklemektedir. Her ne kadar uzak ve izole bir nitelik gösterse de Yeni Zelanda -Avusturalya’yla olan oldukça yakın ilişkilerinin[iii] haricinde- dünya genelinde gerçekleşen değişimlerden ve gelişmelerden pek de uzak kalmamış, hatta bu değişiklikleri simultane takip edip, uygulamaya koymuştur. Yeni Zelanda’nın, 1970’lerin sonu ile 1980’lerin başından itibaren birçok ülkenin hayata geçirdiği ve Yeni Kamu Yönetimi (New Public Management) anlayışı şeklinde kavramsallaşan reformların öncülleri arasında yer alması da bahsi geçen yakın etkileşimin en büyük örnekleri arasında sayılabilir.[iv] Benzer şekilde küreselleşme, yerelleşme, kalkınma, büyüme, bölgeselleşme ve yeni bölgeselcilik gibi pek çok tartışma da Yeni Zelanda’nın siyasî, idarî ve iktisadî yapısında, dünyayla eşgüdümlü (kimi zaman kronolojik sapmalar ve gecikmeler olsa da) bir dönüşümü beraberinde getirmiştir. Başta ekonomik olmak üzere, bölgeler arası sosyokültürel eşitsizliklerin giderilmesi amacıyla ortaya çıkan “bölgesel kalkınma” anlayışı ve bu anlayışın kurumsallaşması olan “Bölgesel Kalkınma Ajansları” da yukarıda ifade edilen dönüşümlerden biridir.Çalışmada, Yeni Zelanda’daki bölgesel kalkınma ajanslarının, ülkenin kültürel, siyasî, idarî, iktisadî ve tarihî birikimleri çerçevesinde nasıl şekillendiğinin ve ne gibi işlevlere sahip olduğunun açıklanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışma; a-ülke profili ve tarihsel süreç, b-kamu yönetimi ve c-bölgesel kalkınma politikaları şeklinde üç ana başlık etrafında tasarlanmıştır. Böylece, Yeni Zelanda’da faaliyetlerini yürüten bölgesel kalkınma ajansları ile diğer ülke ajanslarının benzerliklerinin ve farklılıklarının nedenleri hakkında daha gerçekçi yorumlar yapılabilmesine imkân sağlanmış olacaktır.